บ้านอิงภู สวนอิงธาร

ฝ่าไอหมอกในตอนเช้าของเมืองเชียงใหม่ ลัดเลาะไปตามเส้นทางขึ้นเนินเตี้ยสลับกับลาดชันมุ่งสู่อำเภอสะเมิง เพื่อสัมผัสลมหนาวท่ามกลางอ้อมกอดของธรรมชาติกับบรรยากาศของสวนสวยที่ “บ้านภูธารา” บ้านสไตล์ล้านนา ที่แฝงตัวอยู่ภายใต้ร่มเงาของไม้ใหญ่และเสียงกระซิบของสายธาร คุณจิรวิชญ์ อัยยะศิริ ผู้ดูแลแนวคิดในการออกแบบจัดสวนทั้งหมดของบ้านภูธารากล่าวถึงจุดเริ่มต้นของ การจัดสวนแห่งนี้

“ลักษณะของพื้นที่เป็นที่ราบเล็กๆ อยู่กลางหุบเขา ด้านหนึ่งอยู่ติดลำธารธรรมชาติ และด้านที่เหลืออยู่ติดทิวเขา เสมือนเป็นฉากหลังให้กับพื้นที่แห่งนี้ เมื่อได้มาเห็นแล้ว รู้สึกว่าที่นี่เป็นสถานที่ที่จะทำให้เราได้สัมผัสกับธรรมชาติได้อย่างแท้ จริง จึงดำเนินการปรับปรุงพื้นที่จากเดิมที่เป็นแปลงเกษตรใช้ปลูกผักของชาวบ้าน ให้เป็นสวนอย่างที่เห็นนี้ ซึ่งต้องใช้เวลาร่วมสองปีทีเดียว

“ความ ต้องการเบื้องต้นก็คือ อยากได้สวนที่ดูสะอาดสะอ้าน เน้นความเป็นสวนเมืองร้อน และเนื่องจากสภาพพื้นที่เดิมมีลำธารธรรมชาติไหลผ่าน จึงต้องปรับภูมิทัศน์ทั้งหมดด้วยการสร้างลำธารและน้ำตกขึ้นมาใหม่เพื่อให้ กลมกลืนกับของเดิม โดยใช้วิธีทดน้ำจากลำธารธรรมชาติเข้ามาในพื้นที่ เพราะต้องการให้บ้านดูเหมือนเป็นเกาะที่มีน้ำและภูเขาล้อมรอบ

คุณ จิรวิชญ์เล่าถึงขั้นตอนหลักของการจัดสวนแห่งนี้ว่า ต้องวางรูปแบบภาพรวมของสวนก่อน โดยดูจากสภาพความลาดชันของพื้น และเน้นการวางตำแหน่งต้นไม้และลำธารให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ไม่ขัดต่อทัศนียภาพของพื้นที่ และให้สัมพันธ์กับระบบนิเวศน์ของธรรมชาติบริเวณรอบๆ ด้วย “ผมได้รับคำแนะนำจากอาจารย์ท่านหนึ่ง เรื่องการวางต้นไม้ โดยท่านให้กำหนดตำแหน่งไม้ใหญ่ที่จะให้เป็นพระเอกก่อน ส่วนนางเอกเป็นไม้ขนาดกลาง บริวารทั่วไปเป็นไม้ขนาดเล็ก จากนั้นดูขนาดทรงต้นและแยกประเภท จัดวางให้เป็นกลุ่มก้อนไม่ให้กระจัดกระจาย วางหินทำเป็นน้ำตกตามลักษณะของพื้นที่ แล้วค่อยกำหนดตำแหน่งสำหรับสร้างบ้าน เพราะคอนเซ็ปต์หลักของผมคือ บ้านต้องหลบต้นไม้ไม่ใช่ว่าปลูกต้นไม้หลบบ้าน เอาสวนเป็นพระเอก บ้านเป็นพระรอง เน้นการคืนสู่ธรรมชาติเป็นหลัก ให้สิ่งก่อสร้างดูกลมกลืนกับธรรมชาติ และมีความเป็นท้องถิ่นรวมอยู่ด้วย จึงสร้างบ้านที่มีกลิ่นอายของล้านนาประยุกต์ผสมผสานกัน

“พรรณไม้ที่ ผมเลือกใช้นั้นต้องมีทรงต้นสวย ฟอร์มสวย อย่างพวกต้นปาล์ม หรือเป็นต้นที่มีคาแร็คเตอร์ชัดเจน เช่น พรรณไม้หอมหรือไม้แปลก ที่ทรงต้นดูพิการๆ บิดๆ เบี้ยวๆ มีรูปทรงเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เช่น ต้นปรงไข่ที่แตกกอสวยในน้ำ ต้นฟิโลใบมะละกอที่ใบดูบิดไปมา ไม่ต้องมีการตัดแต่ง และดูเป็นธรรมชาติ ที่สำคัญคือต้องดูแลรักษาง่าย มีสีสันบ้างตามฤดูกาล และจะเลือกใช้พันธุ์ไม้ที่ปลูกครั้งเดียวแล้วสามารถอยู่ได้ตลอด ไม่ค่อยเลือกปลูกไม้ล้มลุก เพราะต้องเปลี่ยนบ่อย บางต้นอาจจะมีราคาแพงสักหน่อยก็ไม่เป็นไร แต่ขอแค่ซื้อครั้งเดียวแล้วจบ จะได้ไม่ต้องเสียค่าบำรุงรักษามากนัก เพราะถ้าเรารู้จักดูแล สวนก็จะอยู่กับเราได้ตลอดไป”

สวนสวยที่เกิดจากการปรับสภาพพื้นที่ เพื่อให้พรรณไม้เจริญเติบโตและเปลี่ยนแปลงให้กลมกลืนกับธรรมชาติ หากใครได้มาสัมผัสนอกจะรู้สึกถึงความชุ่มชื่นเย็นสบายแล้ว ยังได้ความผ่อนคลายจากเสียงไหลรินของสายธาร ความรู้สึกสงบนิ่งและอบอุ่นของขุนเขาที่โอบล้อมสวนแห่งนี้ ถือเป็นเสน่ห์ที่ธรรมชาติสรรค์สร้างไว้ให้กับเรา

จัดสวน : คุณจิรวิชญ์ อัยยะศิริ
เรื่อง : อรรถ
ภาพ : ชัยพฤกษ์